بازشناسی فضاهای مذهبی بهعنوان عناصر نشانهای بنیادین در ساختار شهرهای ایران؛ نمونه موردی: شهرِ ری
نویسندگان
چکیده مقاله:
فضاهای مذهبی نقش مهمی در ساختار فضایی شهرهای ایرانی و حیات فردی- اجتماعی شهروندان دارد. این فضاها ضمن داشتن مرکزیت در استخوانبندی شهرهای ایرانی، بسترِ رویدادها و حیات فرهنگی- اجتماعی شهروندان در مناسبتها و ایام خاص میباشد. اما تحولات فرهنگی- اجتماعی دوره معاصر، تغییراتی قابلتوجه را در برنامهها، طرحها، سرمایهگذاریهای شهری موجب شده است. تحولاتی که اغلب زمینههای بومی را نادیده میگیرد. یکی از این زمینهها، زمینه دینی و مذهبی شهروندان و فضاها و مراکز مربوط به آنهاست. حال این پرسش به ذهن متبادر میشود که فضاهای دینی و مذهبی در نظر مردم چه جایگاهی دارند؟ تحقیق حاضر به بررسی جایگاه فضاهای مذهبی در تصویر ذهنی مردم در شهرهایی با مراکز مذهبی شاخص مانند شهر ری با مرکزیت مذهبی حرم شاه عبدالعظیم(ع)، میپردازد. در این تحقیق با روش تحقیق با تکنیک استخراج تصویر ذهنی شهروندان و پرسشگری در مورد تعلقخاطر به فضاهای عمومی و همگانی، مورد بررسی قرار گرفته است. طی این مطالعات، ضمن مصاحبه و پرسش از 68 نفر از ساکنان، عابران و مراجعین فضاهای مذهبی شهرری در نقاط مختلف شهر، نقشه ذهنی 40 نفر از شهروندان استخراج گردید: در این نقشههای ذهنی، فضاهای مذهبی بهعنوان گرهها و نشانههایی مهم و نقطه آغازین، کانونی و محل تاکید نقشهها بودهاند. همچنین در پرسشنامههای مذکور که 54 نفر آن را پاسخ دادهاند (فضاها و مکانهای مورد علاقه خود را بهترتیب اولویت نام ببرید): فضاهای مذهبی بالاترین و بیشترین اولویتهای انتخابی و تلعقخاطر شهروندان را داشتند. این فضاهای عبارتند از: حرمحضرت شاه عبدالعظیم(ع) و فضاهای پیرامونی، مجموعه آرامگاهی ابنبابویه و امامزاده عبدالله. همچنین نتایج نشان میدهد که فضاهای عمومی جدیدالاحداث مانند پارک رازی، سینمای جدید، بزرگراه کمربندی شهرری، پاساژها و مجموعههای تجاری و ... در تصویر ذهنی مصاحبهشوندگان و اولویتهای موردعلاقهشان جایگاهی نداشتهاند. بنابراین «شناخت، تحلیل و ارزیابی» برنامهها و طرحهای شهری از طریق مراجعه به تصویر ذهنی شهروندان و پرسش از آنها و مدنظر قرار دادن تصویر ذهنی و آرای مردمی، امری ضروری و مهم در توسعه شهری به سمت پایداری ارزشهای بومی و زمینهای میباشد.
منابع مشابه
ارزیابی عوامل موثر بر افزایش کیفیت فضاهای عمومی در شهرهای جدید نمونه موردی: شهر جدید پرند
در قرن اخیر برای نخستین بار در تاریخ بشر، تعداد شهرنشینان از تعداد روستانشینان فراتر رفته است. افزایش جمعیت شهری، برنامهریزان را ناگزیر به توسعهی شهرها و احداث شهرهای جدید جهت اسکان سرریز جمعیت کلان شهرها نموده است. پیامدهای حاصل از این رشد شتابان از یک سو و تحقیقات صورت گرفته که نشان از عدم رضایتمندی شهروندان از عوارض و سیاستهای توسعهی شهری دارند از سوی دیگر، چاره جویی برای رفع مشکلات ناشی...
متن کاملبازشناسی مفهوم محله در شهرهای کویری ایران نمونه مطالعاتی محلههای شهر نایین
In contemporary urban planning and design literature, small-scale urban divisions attract much consideration as the most important scale of residential use. In addition, the sustainable characteristics of traditional units has made the introduced models by Western planners to be based on the principles of their respective traditional neighborhood units. The equivalent of a neighborhood, the mos...
متن کاملسلسلهمراتب تشرف به اماکن مقدس در شهرهای تاریخی- مذهبی ایران نمونه موردی: شهر قم در دوران صفوی و قاجار
پژوهشهای متعددی پیرامون ضرورت وجود و کیفیت سلسلهای از فضاهای متوالی در مورد ورودی اماکن تاریخی - مذهبی ایران به انجام رسیده، اما نسبت به تأثیر این سلسلهمراتب در ادراک مخاطب پژوهشهای کمی صورت گرفته است. سلسلهمراتب ورود به شهرهای تاریخی-مذهبی که دارای اماکن مقدس هستند و مخاطب (زائر) به شوق زیارت و به منظور برطرف شدن حاجات خود وارد آنجا میشود، نیازمند بررسی بیشتری است. این مقاله در تلاش اس...
متن کاملبازشناسی مفهوم محله در شهرهای کویری ایران نمونه مطالعاتی محله های شهر نایین
در ادبیات برنامه ریزی و طراحی شهری معاصر، پرداختن به مقیاس های خرد شهری در سلسله مراتب نظام تقسیمات شهری، به عنوان مهم ترین مقیاس سکونتی مورد توجه ویژه قرار گرفته است. اهمیت این موضوع به همراه ویژگی های پایدار واحدهای سنتی، در همۀ ابعاد اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی باعث شده است که الگوهای ارائه شده در نظریه های غربی به گونه ای بر پایۀ بسیاری از اصول واحدهای سنتی همان کشورها باشد. معادل واحد هم...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 17 شماره 51
صفحات 243- 258
تاریخ انتشار 2018-09
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی برای این مقاله ارائه نشده است
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023